«Το θαύμα της χιλιόχρονης Βυζαντινής Αυτοκρατορίας θα ήταν αδύνατο να συντελεστεί χωρίς το στρατό της, που της επέτρεψε να διατηρήσει την ισχύ της παρά τις συνεχείς εξωτερικές προκλήσεις που αντιμετώπιζε από εχθρούς που διέφεραν σημαντικά μεταξύ τους.

Στα πλαίσια αυτά, η ρωμαϊκή κληρονομιά ήταν το ίδιο σημαντική με την υιοθέτηση νέων όπλων και τακτικών στη μάχη. Το “υγρό πυρ”, αν δεν ήταν το πιο σημαντικό από τα όπλα αυτά, σίγουρα ήταν αυτό που κατάφερε να αποκτήσει τη μεγαλύτερη φήμη όλων», λέει ο Κωνσταντίνος Καρατόλιος, συγγραφέας του βιβλίου, «Το υγρόν πυρ και η συμβολή του στη βυζαντινή ισχύ», που διατίθεται στην «Αιολίδα» και αναμένεται να παρουσιαστεί μέσα στο Νοέμβριο.

Το «υγρό πυρ» χρησιμοποιήθηκε καθ’ όλη τη διάρκεια της βυζαντινής ιστορίας και χάρισε περιφανείς νίκες στο ναυτικό της. Το φοβερό αυτό όπλο αγγίζει τα όρια του θρύλου και όμως, σχεδόν τα πάντα γύρω από το ίδιο και τη χρήση του παραμένουν για εμάς θολά, εξ αιτίας της αοριστίας των πηγών που το αναφέρουν.

«Καλείται με πλείστα ονόματα όπως “ελληνικό πυρ”, “θαλάσσιο πυρ”, “σκευαστόν πυρ”, “εσκευασμένο πυρ”, “θαλάσσιον πυρ” και “μηδικό έλαιον”, όμως έμεινε στην ιστορία με το φοβερό, αντιφατικό με πρώτη ματιά, όνομα “υγρό πυρ”», λέει ο συγγραφέας.

Στο έργο αυτό, ο Κωνσταντίνος Καρατόλιος επιχειρεί να απαντήσει σε μια σειρά από θέματα σχετικά με το υγρό πυρ: Ποια ήταν η σύσταση του υγρού πυρός; Πόσο αποτελεσματικό ήταν; Ποιος είναι ο αληθινός εφευρέτης του; Με ποιον τρόπο το χρησιμοποιούσαν στις μάχες στη στεριά και τη θάλασσα; Το βιβλίο φιλοδοξεί να παράσχει μια ανασκόπηση της μέχρι τώρα έρευνας που να μπορεί να διαβαστεί εύκολα από μη ειδικούς, αλλά και να συμβάλει στη μελέτη του θέματος, σεβόμενο την επιστημονική μεθοδολογία.

Το πιο εντυπωσιακό στοιχείο στο βιβλίο είναι ότι ο συγγραφέας δεν αναλώνεται σε μια μονοσήμαντη έρευνα της σύστασης του υγρού πυρός, το οποίο θα ήταν ανιαρό, αλλά προβάλλει μια σφαιρική εικόνα του αντικειμένου του.

Αναφέρεται, δηλαδή, στον τρόπο χρήσης του, τον τύπο των πλοίων που το χρησιμοποιούσαν και δίνει μια ακριβή περιγραφή του μηχανισμού εκτόξευσης του υγρού πυρός.

Αξίζει να σημειωθεί ότι αποτελεί ευχάριστο και εύκολα κατανοητό βιβλίο, που μπορεί να κεντρίσει το ενδιαφέρον ακόμα και σε εκείνους που δεν έχουν μεγάλη τριβή με θέματα που αφορούν τη συγκεκριμένη ιστορική περίοδο. Επιπλέον ο συγγραφέας παραθέτει μια ενδιαφέρουσα βιβλιογραφία για όποιον επιθυμεί να ασχοληθεί περαιτέρω.

Το βιβλίο δεν είναι ογκώδες και φέρει καλής ποιότητας εικονογράφηση, με αποτέλεσμα να διαβάζεται πολύ γρήγορα και χωρίς να κουράζεται ο αναγνώστης από συνεχές κείμενο.

Ο συγγραφέας
Ο Κωνσταντίνος Καρατόλιος γεννήθηκε στην Αθήνα το 1982. Είναι απόφοιτος του Παιδαγωγικού Τμήματος Δημοτικής Εκπαίδευσης του Πανεπιστημίου Κρήτης, του Τμήματος Κοινωνικής Ανθρωπολογίας και Ιστορίας του Πανεπιστημίου Αιγαίου και τελειόφοιτος του μεταπτυχιακού προγράμματος «Βυζαντινές Σπουδές» του Τμήματος Ιστορίας - Αρχαιολογίας του Πανεπιστημίου Κρήτης. Έχει συμμετάσχει στη συγγραφή του δεύτερου τόμου του συλλογικού έργου «Αινίγματα της ιστορίας» (Περισκόπιο, 2009) και του βιβλίου «Η Ιστορία του Δημοτικού Σχολείου Γερανίου μέσα από τις πηγές του» (2013).

Η πιο πρόσφατη εργασία του είναι το βιβλίο «Το υγρόν πυρ και η συμβολή του στη βυζαντινή ισχύ», το οποίο κυκλοφορεί στα ελληνικά και στα αγγλικά (ελληνική έκδοση Historical Quest, 2013). Είναι υπότροφος του Ιδρύματος Κρατικών Υποτροφιών (ΙΚΥ).

Έχει εργαστεί στο Βυζαντινό και Χριστιανικό Μουσείο Αθηνών και σε Ερευνητικό Πρόγραμμα του Πανεπιστημίου Κρήτης. Είναι εκπαιδευτικός σε σχολείο της Λέσβου.